Teach like a Champion: bouwstenen voor een sterke klascultuur (2024)

Tijdens mijn eerste stage, in groep 5, gaf ik drie lessen op een hele schooldag. Geloof het of niet, de dag was dan ook helemaal gevuld. Ik verloor ongelooflijk veel tijd aan organisatiedingen die niet klopten, de overgang van de ene naar de andere les, het opstarten van de les. Gedurende mijn opleiding kreeg ik het organiseren van effectieve lestijd steeds beter onder de knie. De afspraak ‘je gaat in de pauze naar de wc, na de pauze mag je niet meer’ deed bijvoorbeeld wonderen. De essentie zit ‘m in hoe duidelijk je bent, daar kwam ik gauw genoeg achter. Maar hoe doe je dat, ‘duidelijk zijn’?

Doug Lemov geeft in zijn boek veel bruikbare tips. Sommige zul je onbewust al gebruiken, andere zijn echt nieuw. De boodschap van Lemov is duidelijk: weet waar je de touwtjes in handen moet houden en regisseer zo het proces in je klas.

Welkom in de klas
Hoe komen jouw leerlingen de klas in? Lemov raadt aan om te werken volgens vaste procedures. Deel bijvoorbeeld geen papieren uit bij de deur, maar zorg dat de leerlingen weten waar de werkbladen liggen. Papieren of werkbladen kunnen ze zo direct bij binnenkomst pakken. Ook huiswerk leveren ze op een vaste plek in, dit hoef je niet meer uit te leggen. Zorg daarnaast altijd voor een begintaak die de leerlingen zelfstandig kunnen doen. Laat dit een hele korte opdracht zijn. Dit heeft als doel dat de leerlingen al gefocust zijn op het onderwerp op het moment dat jij je les start. Zorg ook voor vaste plaatsen, zodat dat de leerlingen weten waar ze zitten bij binnenkomst. Verander de opstelling één keer, bijvoorbeeld na de kerstvakantie. Je zult zien dat je leerlingen dit als een soort beloning zien!

Spullen op orde!
Eis van je leerlingen dat ze hun spullen op orde hebben aan het begin van de les. Lemov maakt de vergelijking met een voetbaltraining. De voetbalcoach zegt niets tegen de spelers over het aan doen van hun voetbalschoenen. Hij gaat er gewoon vanuit dat de spelers klaar zijn om te beginnen als ze het veld opkomen. Eigenlijk gek dus dat wij als docenten wel elke keer zeggen: leg je pen klaar, tas op de grond, boek open. Natuurlijk moet je dit aan het begin van het schooljaar even goed uitleggen. Doe dit echter op zo’n manier dat de leerlingen de rest van het jaar klaar zitten als jij wilt beginnen met de les. Geef je een speciale les? Schrijf dan op een vaste plek op het bord een lijstje met dingen die ze moeten klaarleggen voordat jij begint. Zo kost het verder geen tijd.

Spullen niet op orde?
Komt een leerling er vóór het begin van de les achter dat hij iets mist (pen is leeg, schrift laten liggen bij scheikunde), geef hem dan vervangend materiaal. De leerling lost zijn probleem immers op in de tijd die hij krijgt om zijn spullen op orde te hebben. Zorg dus altijd voor extra pennen en papier. Komt de leerling er pas tijdens de les mee? Tenzij zijn pen dan opeens leeg is, is hij te laat. Geef dan een passende straf: de volgende dag tien minuten eerder op school zijn om te zorgen dat hij dan wel alles heeft klaarliggen.

Teach like a Champion
Meer weten? Bestel het boek Teach like a Champion, van Doug Lemov. Een waanzinnig goed boek met super tips om duidelijk te zijn naar je leerlingen. Een aanrader! Maak van jezelf een Champion Teacher!